ပင်စိမ်း၊ ကြက်ဟင်းခါးရွက်နဲ့ ခေါင်ရည်ချိုတခွက်

(နိုင်ငံရေးဆောင်းပါး ၃ ပုဒ် စုစည်းမှု ဖြစ်ပါတယ်။)

I. ပင်စိမ်း

"ကျွန်တော်သိတဲ့ မကွေးတိုင်း တိုင်းရင်းသား ဝန်ကြီးလောင်း ၃ ယောက်"
အမှန်က ၁၁ ဦး ရှိပါတယ်။ မသိတဲ့သူတွေများလို့ ကိုယ်သိတဲ့ ၃ ယောက်အကြောင်းပဲ ရေးနိုင်ပါတယ်။ ခွင့်ပြုချက်တွေ တောင်းထားတာ ကြာပြီဖြစ်ပေမယ့် ရေးသင့်မသင့် ချိန်ဆနေတာနဲ့ အခုမှ မိတ်ဆက်စကား ရေးပေးဖြစ်တယ်။ ကောင်းကြောင်းပဲ ရေးမယ်၊ မကောင်းကြောင်း/ အတင်းအဖျင်း မရေးဘူးလို့ သူတို့ကို ​ပြောထားပါတယ်။
တချို့က ကျွန်တော် တဖက်ဖက်က ရပ်တယ်လို့ ထင်တယ်။ ကျွန်တော်က ဘက်လိုက်လေ့ မရှိဘူး။ ဒါက ကျွန်တော့ တန်ဖိုးပါ။

မမှန်ဘူးထင်ရင် အမျိုးပါ မချန်ဘူး။ ပြတ်ပြတ်သားသား ရပ်တာကို ရင်းနှီးတဲ့သူတွေ သိပါတယ်။
အခု တချို့မိတ်ဆွေတွေ မေးလာတဲ့အခါ ပြောပြဖို့ လိုလာတယ်။
၁။ ဆလိုင်း အောင်မင်းလှိုင် (အရှိုချင်း အမျိုးသားပါတီ) ACNP
စကားပြောရင် အေးအေး ပြောတတ်တယ်။ အရင်ရွေးကောက်ပွဲကို ဝင်ခဲ့ဖူးတယ်။ ဘာသာပြန်စာအုပ် ၈ အုပ် ထွက်ခဲ့ပြီ။ နိုင်ငံရေးသမားတွေရဲ့ အထုပ္ပတ္တိစာအုပ်တွေများတယ်။ သူပြောတဲ့စကားတွေထဲမှာ "ဖက်ဒရယ်၊ ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်" စတဲ့ စကားလုံးတွေ မကြာခဏပါတတ်တယ်။
သူ့သိထားတဲ့ အသိ "knowledge" ကို လက်တွေ့မှာ ဘယ်လို အသုံးချနိုင်မလဲလို့ စိတ်ဝင်စားမိတယ်။ သိရသလောက်တော့ ချင်းဝန်ကြီးရဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့်က မရှိသလောက်ပါ။  ဘတ်ဂျက်လည်း မရှိသလောက်ပါပဲ။ ဒီလိုအခြေအနေမှာ မရရအောင်လုပ်ဖို့အတွက် wisdom (ပညာ/ ဖြတ်ထိုးဉာဏ်/ စိတ်ကူးစိတ်သန်း) နဲ့ တကယ်ရအောင် လုပ်မယ်ဆိုတဲ့ Zeal စိတ်ထက်သန်မှု လိုမယ်။ ဒီအစွမ်းတွေ ထုတ်ပြနိုင်မလားလို့ စိတ်ဝင်စားမိပါတယ်။
၂။ ဆလိုင်းအောင်ထွန်းမင်း (အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်) NLD
NGO အဖွဲ့တွေမှာ နှစ်အတော်ကြာ လုပ်ခဲ့ပြီ။ NLD ထဲက မိတ်ဆွေတယောက်က ဆက်သွယ် ကမ်းလှမ်းလာလို့ NLD ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် လျှောက်လွှာတင်တော့ အရွေးခံရတယ်။ NLD ဗဟိုဟာ Outsider (အပြင်လူ) ကို ထည့်သုံးတာ တွေ့ရတယ်။
(သူနဲ့ ကျွန်တော်က ညီအကိုလို ခင်မင်တာ အနှစ် ၃၀ လောက် ရှိပါပြီ။ တကျက်ကျက်လည်း အပြန်အလှန် ငြင်းခုံကြပါတယ်။ 

အခုသူ့လက်ကမ်းစာရဲ့ ဒီဇိုင်းကို ကျွန်တော် ကူညီဆွဲပေးရပါတယ်။ တခြား NLD ဝေစာဒီဇိုင်းတွေနဲ့ မတူပါ။ ဒီလိုဖြစ်ဖို့ အရင် ငြင်းကြရသေးတယ်။)
သူ့အနေနဲ့ NGO တွေမှာ လုပ်ခဲ့တဲ့ ဖွံွဖြိုးရေးအတွေ့အကြုံ Experience ရှိတယ်။ လုပ်တတ်မယ်။ ဒါပေမယ့် NGO တွေမှာ ဘတ်ဂျက်က ရယ်ဒီပါ။ အစိုးရထံက ဘတ် ဂျ က် မရရင် သူ ဘယ်လို ရှာကြံလုပ်မလဲလို့ တွေးမိတယ်။ မရရအောင် ရှာကြံလုပ်မယ့် Idea တွေ လိုမှာပေါ့။ အဲဒီလိုအစွမ်းပြနိုင်မလား လို့ စိတ်ဝင်စားပါတယ်။
၃။ ဦးအေးထွန်းမင်း (ချင်းတိုင်းရင်းသားများ ပါတီ) CNP
သူက အသက်အငယ်ဆုံး ဖြစ်တယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ရှုံးခဲ့ပေမယ့် ပျောက် မသွားဘူး။ တတ်နိုင်သမျှ ဆက်လုပ်တယ်။ စိတ်အားထက်သန်မှု Zeal ရှိတယ်။ နိုင်ငံခြားမှာ အလုပ်သွားလုပ်ချင်သူတွေအပေါ် ပွဲစားတချို့ရဲ့ ငွေကြေးလိမ်လည်မှုတွေကို ကူညီ ဖြေရှင်းခဲ့တယ်။ အလိမ်ခံရတဲ့ ငွေတွေ ပြန်ရကြတယ်။ တကယ်လက်တွေ့ အကျိုး ရှိခဲ့ပါတယ်။
သူ့မှာရှိထားတဲ့ စိတ်ထက်သန်မှု Zeal အပေါ်မှာ အသိပညာ knowledge တွေ ဘယ်လောက်ထပ်​ပေါင်း လုပ်ဆောင်နိုင်မလဲလို့ စိတ်ဝင်စားစွာ စောင့်ကြည့်နေပါတယ်။ (သူ့ရဲ့ ဝေစာနဲ့ Facebook ပရိုဖိုင်းဘောင်ကို ကျွန်တော်ပဲ ဒီဇိုင်းလုပ်ပေးခဲ့ပါတယ်။)
 

မိတ်ဆွေ တယောက်က မေးလာတယ်။ "အဲဒီ ၃ ယောက်ကို အမှတ်ပေးကြည့်ပါဦး" တဲ့။ (ထောင်ချောက်ဆင်တဲ့ မေးခွန်းနှော)
ကြားညပ်မယ့် မေးခွန်းပဲ။ ကွေ့ပတ်ဖြေလိုက်ပါတယ်။ "အမှတ်ပေးရအောင် ဒိုင်လူကြီးမှ မဟုတ်တာ။ ကျွန်တော်က နှစ်ပေါင်း ၂၀ ကျော် ကျောင်းဆရာ လုပ်လာတာ။ ကျောင်းဆရာဆိုတာ လူမြင်ရင် တပည့် (ဒဘဲ့) ထင်တာ။ ပြောစကား နားထောင်ရင် 'မဆိုးဘူး၊ တက်လမ်း ရှိတယ်။ အောင်မြင်ဦးမယ်' လို့ ​ပြောပြီး၊ နားမထောင်ရင် 'အလကားပါကွာ၊ မစွံပါဘူး၊ တိုးတက် မှာ မဟုတ်ဘူး' လို့ ပြောတတ်တာလေ။" လို့ ဖြေလိုက်တယ်။ ပြီးမှ ကျွန်တော့အဖေအ​​ကြောင်း ရယ်စရာ ပြောပြဖြစ်တယ်။ လူဆိုတာ ကိုယ်သန်ရာ သန်ရာ နေကြတာ။ ကိုယ်အာရုံနဲ့ကိုယ် မဟုတ်လား။
ငယ်ငယ်ကပေါ့။ အိမ်ထဲမှာ အပါနဲ့ ထိုင်နေကြတယ်။ ဧည့်သည့် အမျိုးသမီး ၂ ယောက် ဝင်လာတယ်။ ဗိုက်ဖုံးအင်္ကျီတွေနဲ့။ အဲဒီအချိန်မှာ အပါက ငှက်ဖျားဌာနကနေ ပင်စင်ယူထားပြီ။ အပါက ငှက်ဖျားအလုပ်ကို တကယ်စိတ်ဝင်စားတယ်။ ရွာတွေအရောက် ဆေးဖျန်းသွားတယ်။
အဲဒီတော့ အပါက အမျိုးသမီးတွေကို မေးတယ်။
"ဘာကိစ္စလဲ?"
"သိပ်နေမကောင်းလို့" လို့ အလွယ် ဖြေကြတယ်။ (အမှန်က ဗိုက်ထဲက ကလေး အနေအထား လွဲနေတာ။)
အပါ စိတ်ဝင်စားသွားတယ်။ နေမကောင်းဘူး လို့ ပြောတာကိုး။
"အခုရက်ပိုင်း ခရီးသွားကြသလား?"
"မသွားပါဘူး။"
"ဖျားတော့ ဘယ်လိုဖျားသလဲ? ပုံမှန်လား? ရက်ချာလား?"
အမျိုးသမီးတွေဟာ ဘာဖြေရမှန်း မသိဘဲ ကြောင်ကြည့်နေကြတယ်။
အပါက သေချာအောင် ဆက်မေးတယ်။ "ဖျားရင် တုန်တုန်ချမ်းသလား?"
အမျိုးသမီးတွေ ဘာပြောရမှန်းမသိတော့အချိန်မှာ မီးဖိုချောင်ထဲမှာ ချက်ပြုတ်နေတဲ့ "အာအူ" အမေ ပြေးလာတယ်။ သူ့ကို ဗိုက်လာပြတဲ့ ကိုယ်ဝန်ဆောင်တွေလို့ ဝင်ပြောမှ ​အားလုံးသဘောပေါက်တော့တယ်။ ကျွန်တော် အံ့ဩမိတာက အပါဟာ ဗိုက်ဖုံးအင်္ကျီကြီးနဲ့ ကိုယ်ဝန်ဆောင် နှစ်ယောက်ကို မမြင်တာပဲ။ နေမကောင်းဘူးဆိုရင် ငှက်ဖျားလို့ပဲ စိတ်ထင်နေတယ်။ အပါ့ကို အံ့ဩသလို ဗိုက်ကားကားကြီးတွေကို စိတ်မဝင်စားလို့ လေးလည်း လေးစားမိပါတယ်။
***
အဲဒီတော့ ကျွန်တော်လည်း အမှတ်မပေးတတ်ဘူး။ ရွေးကောက်ပွဲနိုင်ရင် အခက်အခဲတွေ ကူညီနိုင်ပါစေ၊ ပံ့ပိုးပေးနိုင်ပါစေလို့ပဲ မြော်လင့်ပါတယ်။
ဒီနေရာမှာ အရှိုတွေက ဘယ်သူ့ကို ကြိုက်သလဲ လို့ စိတ်ဝင်စားတယ်။ သူ့အကြိုက်နဲ့သူပေါ့။ သီချင်းနားထောင်တာ ဝါသနာပါတာ တူပေမယ့် တချို့က သီချင်းချိုချို Pop ကို ကြိုက်တယ်။ တချို့က ခပ်ကြမ်းကြမ်း Rock မှ ကြိုက်တယ်။ တချို့ကျတော့လည်း ပေါက်ကွဲထွက်လာတဲ့ Heavy Metal ကိုမှ စိတ်ကြေနပ်တယ်ပေါ့။ လူကြိုက် များတဲ့သူ နိုင်ဖို့ပါပဲ။
ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေ စိတ်ရောကိုယ်ပါ ပင်ပန်းရောပေါ့။ အနားယူကြပါ။
မဲဆွယ်ပေးသူတွေလည်း တယောက်နဲ့တယောက် ခပ်ကြမ်းကြမ်းတွေ စိတ်နာစရာ မပြောမိဖို့ လိုပါတယ်။ အခုက နေရာယူဖို့ပဲ ရှိပါသေးတယ်။ အလုပ်လုပ်မှ အသည်းအသန် ကြိုးစားရမှာ မဟုတ်လား?
အခုပို့စ်က အညှီပျောက်ရုံ ပင်စိမ်း ခပ်တာပါ။ နောက်ပို့စ်တခုမှာ ကြက်ဟင်းခါးရွက် အုပ်ပါမယ်၊ နည်းနည်းပေါ့။ များသွားလည်း မကောင်ဘူးလေ။  🙂

II. ကြက်ဟင်းခါးရွက်

ကဲ - ကြက်ဟင်းခါးရွက် ယူလာပါပြီ။
၁။ လူကြိုက် များခြင်း ပေါ်ပြူလာဖြစ်ခြင်းဟာ အနတ္တပါ။ မတည်မြဲဘူး။
သမိုင်းတလျှောက် မှာ ဖြစ်လေ့ရှိတဲ့ နိုင်ငံရေးဇာတ်လမ်းလေးက ....  
 "ဆုံးမခြင်းကိုမခံ၊ အသက်ကြီး၍ မိုက်သော ရှင် ဘုရင်ထက်၊ ပညာရှိသောဆင်းရဲသား သူငယ်သည် သာ၍မြတ်၏။ ထိုသို့သော သူငယ်သည် ထောင်ထဲကထွက်၍၊ နန်းတော်ပေါ်သို့ရောက်တတ်၏။ ထိုသို့သောရှင်ဘုရင် မူကား၊ အဘအရိပ်အရာနှင့် နန်းထိုင်သော်လည်း၊ ဆင်းရဲခြင်းသို့ ရောက်တတ်၏။
နေအောက် မှာ ကျင်လည်သော သတ္တဝါ အပေါင်းတို့သည် မင်းအရိပ်အရာကိုခံရသော ထိုဒုတိယ သူဘက်၌ နေတတ်ကြသည်ကို ငါဆင်ခြင်၏။
ထိုမင်းအုပ်စိုးသော သူအပေါင်းတို့ကို ရေတွက် ၍ မကုန်နိုင်။ နောက်လာသောသူတို့သည်လည်း၊ ထိုမင်းကို အားမရဘဲနေကြလိမ့်မည်။ အကယ်စင်စစ် ထိုအမှုအရာသည်လည်း အနတ္တအမှု၊ လေကို ကျက်စား သောအမှုဖြစ်၏။" ဒေသနာကျမ်း။  4:13-16
အားမရဘဲနေလိမ့်မယ်တဲ့။ အထင်ရှားဆုံး ဥပမာက NLD ပါပဲ။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၅ မှာ သောင်ပြိုကမ်းပြို နိုင်ခဲ့တယ်။ နောက်နှစ်နည်းနည်းကြာတော့ တချို့က အားမရတော့ဘူး။ အားမရရင် တချို့က သည်းခံပေမယ့် တချို့က ဆဲလာတယ်။
ဘာလို့အားမရတာလဲ?

၁။  လူတွေမှာ အလွဲမြော်လင့်ချက် false hope တွေ ရှိနေတယ်။ 

ကိုယ်အထင်ကြီး လေးစားတဲ့သူမှာ တကယ်မရှိတဲ့ အရည်အချင်းတွေ ရှိမယ်လို့ အလွဲထင်ထားတတ်တယ်။ အဲဒီတော့ ကိုယ်မြော်လင့်တာတွေ ဖြစ်မလာတော့ အားမရတော့ဘူး။  

ဒါမျိုးကို ကျောင်းဆရာလောကမှာ တွေ့ရတတ်တယ်။ ဆရာအသစ် ကျောင်းခန်းအသစ်ကို ရောက်ရင်ပေါ့။ အရင်ဆရာတွေရဲ့ နေပုံထိုင်ပုံနဲ့ သိပ်ကွာနေရင် ကျောင်းသားတွေ စိတ်ထဲမှာ ကသိကအောက် ဖြစ်တတ်တယ်။ ငယ်ငယ်က စာသင်ချိန်တချိန်မှာ ဆရာအသစ် ဝင်လာတယ်။ ပုဆိုးအစိမ်းကို ခပ်တိုတို ဝတ်လာတယ်။ လက် မှာ ဆေးလိပ်တိုနဲ့။ စာသင်ဖို့ စာအုပ်မပါဘူး။ လိုက်ရေးဆိုပြီး စကားပြောသလို လျှောက်ပြောသွားတယ်။ ကျွန်တော်တို့မှာ အထူးအဆန်း။ မိန်းကလေးတွေက ပြုံးစိစိနဲ့ ခေါင်းငုံကြ၊ ယောင်္ကျားလေးတွေက ဘာလဲဟ ဆိုတဲ့ သဘောနဲ့ တယောက်နဲ့တယောက် ကြည့်ကြတယ်။ ကျောင်းသားတွေရဲ့ အသိစိတ်မှာ ဆရာဆိုတာ ဘယ်လို ဖြစ်နေရမယ်ဆိုတဲ့ ကြိုတင်သတ်မှတ်ချက်တွေ ရှိနေတယ်။ တကယ်တော့ အဲဒီဆရာက တော်ပါတယ်။ တက္ကသိုလ်၊ ကောလိပ်မှာ သင်သလို လာသင်ပေးတာပါ။  
အဲဒီတော့ ရွေးကောက်ပွဲနိုင်တဲ့အခါ ဝန်ကြီးကိုယ်တိုင်မသိလိုက်တဲ့ အရည်အချင်းတွေကို လူတချို့ မြော်လင့်နေတာ သတိပြုရမယ်။ တချို့ ပြစ်တင်ဝေဖန်နေပါလိမ့်မယ်။ လူ့အလို၊ ဝန်ကြီး မလိုက်နိုင်ဖြစ်လိမ့်မယ်။
- အားမရတဲ့ ဒုတိယအချက်က ခေတ်က အမြဲ​ပြောင်းနေလို့ပါ။ နောက်လူတွေက ကိုယ့်ကို အားမရဘဲနေမှာပါ။ လူဆိုတာ ကလေးအရွယ် ၇ နှစ်လောက် မှာ "အဖေ တော်တော်သိတာပဲ" လို့ အဖေ့ကို အထင်ကြီးပေမယ့် ဆယ်ကျော်သက်လည်း ရောက်ရော "အဖေက ဘာသိလို့တုန်း" လို့ ဖြစ်တတ်တာကိုး။ ဝန်ကြီးရော ကျွန်တော်တို့ပါ အားလုံးကြိုးစားနေရမှာပါ။

၂။ အစိုးရဆိုတာ ရာသီဥတုနဲ့ တူတယ်။

ရာသီဥတုကောင်းရင် သီးနှံအထွက်ကောင်းမယ်။ ရာသီဥတု မကောင်းရင် ဘယ်လိုလုပ်မလဲ? ဒီလိုပဲ ရှာကြံကြိုးစားကြရမှာပေါ့။
ဝန်ကြီးဟောင်း မင်းကန် ဦးလှထွန်းက "လုပ်ပိုင်ခွင့်က သိပ်မရှိသေးတော့ အများကြီး မြော်လင့်လို့ မရသေးဘူး။ အကောင်းဆုံးက ကိုယ့်အခြေအနေကိုယ် အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင် ကြိုးစားကြဖို့ပဲ။" ဆိုတဲ့သဘော ပြောပါတယ်။ မှန်ပါတယ်။ အစိုးရကိုပဲ အားကိုးနေတဲ့စိတ်ကို လျော့ချဖို့ လိုတယ်။ အစိုးရမကောင်းလည်း ကိုယ်တိုင် အောင်မြင်အောင် နည်းလမ်းရှာကြံ ကြိုးစားကြရမှာပါ။ အစိုးရကလည်း ကောင်း၊ ကိုယ်တိုင်လည်း အောင်မြင်အောင် ကြိုးစားရင်တော့ ဘာပြောကောင်းမလဲ?

၃။ နိုင်ငံရေးကို ပညာရပ်တခုလို လေ့လာဖို့ လိုတယ်။ 

ဘယ်အလုပ်ပဲ လုပ်လုပ်၊ သင်ယူရတယ်။ တဖက်ပါတီ မကောင်းကြောင်း ပြောတာက ပညာရပ်တခုမှ မဟုတ်ဘဲ။ ဒါမျိုးက သင်ဖို့ မလိုလောက်ပါဘူး။
အမေရိကန် သင်ရိုးတခုမှာ Grade 1 တတန်းကျောင်းသားတွေကို Purpose of Government ကို သင်တာတွေ့ရတယ်။ "အစိုးရရဲ့ အလုပ်" ပဲ ဆိုကြပါစို့။ "The purpose of government is to keep people safe and to help people work together." "အစိုးရဆိုတာ လူအများ ဘေးကင်းဖို့၊ အလုပ် အတူလုပ်နိုင်ဖို့ ကူညီရမယ်" လို့ ဆိုတယ်။ တတန်းမှာ သင်တာနော်။ ကျွန်တော်တို့ အတော်နောက်ကျခဲ့ပါတယ်။
နိုင်ငံရေးက အတော်ကျယ်ဝန်းတဲ့ပညာပါ။ သမိုင်း၊ ပထဝီ၊ စီးပွါးရေး၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်၊ နိုင်ငံခြားရေး၊ ပြည်တွင်း စီမံခန့်ခွဲမှု၊ လက်ဝဲလက်ယာ အယူအဆများ၊ လူ့ဘဝနဲ့ လူမှုပြဿနာအထွေထွေ၊ လူမျိုးများအကြောင်း၊ အတွေးအခေါ်၊ ဘာသာတရား စတာတွေ ပါဝင်ရောယှက်နေတယ်။
စာတွေ့သင်ယူလေ့လာဖို့ လိုသလို ကျွမ်းကျင်စွာ လက်တွေ့အကျိုးရှိအောင် သုံးတတ်တဲ့ wisdom ပညာလည်း လိုတယ်။
ဒီမှာက ရွေးကောက်ပွဲ ဆောင်ပုဒ် slogan ကိုပဲ ကြည့်ပါဦး။
1. Change - 2008, Obama
ပြောင်းလဲချိန် တန်ပြီ။
2, Forward - 2012, Obama
ရှေ့သို့လှမ်းချီ။
ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၅ ရှေးကောက်ပွဲ ဆောင်ပုဒ်တွေနဲ့ အတော်တူနေတာ တွေ့ရတယ်။ တခါတခါလည်း စဉ်းစားမိပါတယ်။ ကော်ပီလုပ်တာ သီချင်းတို့၊ ရုပ်ရှင်တို့ပဲ မဟုတ်လောက်ဘူးလို့။
နိုင်ငံရေးစိတ်ဝင်စားရင် လူငယ်တွေဟာ နိုင်ငံရေးကို ပညာရပ်တခုလို လေ့လာသင့်ပါပြီ။

၄။ ချက်ချင်းကြီး ပြောင်းမရတဲ့ အရာတွေ

တချို့အရာတွေက မြန်မြန်ပြောင်းလေ ကောင်းလေပဲ။ လူတွေ ဝန်ပိနေတာ၊ စိတ်အနှောက်အယှက် ဖြစ်နေတာတွေက ချက်ချင်းပြောင်းလေ ကောင်းလေပါပဲ။ ဥပမာ၊ လမ်းစည်းကမ်းအတွက် ဒဏ်ရိုက်နေတာမျိုးထက် ဖြည်းဖြည်းချင်း ပညာပေး၊ တဆင့်ချင်း ဒီဂရီနဲ့ ဒဏ်ရိုက်လုပ်သင့်ပြီ။ ငွေဖန်တာမျိုး မဖြစ်သင့်ဘူး။ Caught in Providence မှာ မြို့နယ်လူကြီးရဲ့ ကြင်နာပုံလေးတွေကို တာဝန်ရှိသူတွေ ကြည့်သင့် အတုယူသင့်ပါတယ်။ အာဏာပြ ရမ်းအုပ်ချုပ်နေတာတွေ ချက်ချင်း ရပ်သင့်ပါပြီ။
ဒါပေမယ့် အတွေးအခေါ် အယူအဆ၊ ဘာသာတရား ယုံကြည်မှုတို့နဲ့ဆိုင်ရင် ချက်ချင်း ပြောင်းစေချင်လို့ မရဘူး။
အသိမိတ်ဆွေတယောက်ရဲ့ ညီမက ရေးတဲ့ပို့စ်လေး ဖတ်မိတယ်။ ပြုံးမိလို့ပါ။ သူတို့မှာ အဖေ၊ အမေ၊ မွေးချင်း ၁၀ ယောက်နဲ့ တူတူမ ၁၀ ယောက် ရှိပါသတဲ့။ အဖေနဲ့အကိုကြီးက တစည၊ အကို ၃ ယောက်က အနီ၊ ကျန်တာအားလုံးက အစိမ်းတဲ့။

သူပြောတာက "ဘယ်လိုပဲ အရောင်တွေ ကွဲနေပါစေ။ သူတို့အတွက်ဆို ဘာမဆို ပေးဆပ်ချင်နေတာပါ" တဲ့။ မေတ္တာ မပျက်ကြဘူးပေါ့။ နောက်လိုက်သေးတယ်။ " အငြင်းသန်ဆုံးကတော စလုံးက အကိုနဲ့ ရန်ကုန်က မောင်လေး၊ ဟုတ်တယ်ဟုတ်" တဲ့။ (သူတို့က အနီတွေပေါ့)
ဒီအချိန်မှာ ကျွန်တော်တို့ မိတ်ဆွေ (အနီ) က ဝင်နောက်တယ်။ "အမေ့အရိပ်အောက်က လွတ်လပ်တဲ့ ဒီမိုကရေစီ မိသားစုလေးပါ။"
အဲဒီအောက် မှာ ညီအမတတွေ ပြန်ပြောကြပါလေရော။ "ကျွန်မတို့အမေက အိမ်မှာ။" အမေ ဘယ်သူလဲ "သေချာမသိရင် အိမ်က အမတွေ၊ ညီတွေနဲ့ တိုင်ပင်ဦး" တဲ့။ ပြုံးမိပါတယ်။ မေတ္တာမပျက်တာ တကယ်ကောင်းပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ ယုံကြည်သလို၊ လေးစားတန်ဖိုးထားသလို တခြားသူတွေ လိုက် မလုပ်နိုင်တာကိုလည်း နားလည်ပေးဖို့ သက်ညှာဖို့ လိုတယ် မဟုတ်လား။
သိုးနွားဆိတ်တွေ ကျောင်းတဲ့အခါ သားငယ်ရှိတဲ့ သိုးအုပ်၊ နွားအုပ်၊ ဆိတ်အုပ်ကို ခရီးပြင်း နှင်ချင်လို့ မရဘူး။ စောင့်ခေါ်ရမယ် မဟုတ်လား? တနေ့ချင်းမှာ ခရီးပြင်းနှင်ရင် သေမှာပေါ့။ ဦးဆောင်သူဆိုတာ နူးညံ့တဲ့အရာတွေ၊ အကြမ်းမခံတဲ့အရာတွေကို သက်ညှာရမယ် မဟုတ်လား။
ကြက်ဟင်းခါးဟာ သိပ်ခါးလှမယ်လို့ မထင်ပါဘူး။ လေးနက်ရုံပါပဲ။   🙂
အခု ပင်စိမ်းနဲ့ ကြက်ဟင်းခါး ရပါပြီ။ အဆင်ပြေရင် ရိုးရာခေါင်ရည်ချို တခွက်လောက် တိုက်ချင်ပါသေးတယ်။ ရီဝေဝေလေးပေါ့။ 
🙂 

III. ခေါင်ရည်ချိုတခွက်

ညီငယ်တယောက်က ဖုန်းဆက်တယ်။ "ရွေးကောက်ပွဲအပြီး အရှိုတွေ အုပ်စုကွဲကုန်ပြီ။ လူငယ်တွေ အွန်လိုင်းမှာ အခြေအတင်တွေ ပြောကုန်ပြီ။ အဲဒါ ဝင်ပြောဦး" တဲ့။
"ငါ ဝင်ပြောတော့ ငါ့ကို ဆဲမှာပေါ့။" ဆိုတော့ ...
"မဟုတ်ဘူးလေ၊ ပို့စ်လေးတခုလောက် ရေးပြီး ထိန်းဦး။ ခေါင်ရည်တခွက် တိုက် မယ် လို့ ပြောထားတယ် မဟုတ်လား" တဲ့။  
သူနဲ့ဖုန်းပြောပြီးမှ ပြုံးမိတယ်။ ခေါင်ထည့်ရင် စိတ်ရှည်ရတယ်။ ခေါင်အိုးနား သွားထိုင်၊ "သောက်လို့ရပြီလား" ဆိုပြီး ဖွင့်ကြည့်လိုက်၊ "မရသေးဘူး" ဆိုပြီး ပြန်ပိတ်လိုက် လုပ်လို့ မရဘူး။ ခေါင်ထည့်ရင် စိတ်ရှည်ရမယ်။  🙂
ဦးလေးတယောက်က ပြောဖူးတယ်။ ပန်းတောင်းဖက်က အရှိုချင်း ဦးလေးကြီးတ‌ယောက်အကြောင်း။ သူက ပြတ်တယ်။ "ငါ့ဘဝမှာ ဗမာ (ဝနူ) ထည့်တဲ့ ခေါင်ရည် မသောက်ဘူး။ ချင်းမ(အရှိုးနူ) လုပ်တဲ့ မုန့် မစားဘူး" တဲ့။ သူ့စကားက ရုတ်တရက်ဆို လူမျိုးရေး မုန်းတီးမှု လို့ ထင်ရပေမယ့် ဘဝအတွေ့အကြုံနဲ့ စဉ်းစားတွေးခေါ်မှုကလာတဲ့ ပညာစကားပါ။
အရှိုက ခေါင်ရည်ထည့်ရင် ချက်ချင်း မရဘူး။ စိတ်ရှည်ရတယ်။ စောင့်ရတယ်။ စိတ်ချလက်ချ ပစ်ထားရတယ်။ ခေါင်ထည့်ပြီး တနေကုန် တောင်ယာမှာ တခြား အလုပ်သွားလုပ်နေလို့ ရတယ်။
မြန်မာ မုန့်လုပ်တာက တမျိုး။ သူ့မုန့်အများစုက အိုးကင်းမှာ ကြော်ရတယ်။ အထက် မီး အောက် မီး ပေးရတယ်။ ဟိုအကြောင်း ဒီအကြောင်း၊ ရောက်တတ်ရာရာ စကားလေး တပြောပြောနဲ့ လက်က အငြိမ်မနေ၊ ယောင်းမနဲ့ ဟိုလှန် ဒီလှန်၊ ဟိုရွှေ့ ဒီရွှေ့ လုပ်ရတယ်။ မုန့်ကြော်တုန်း "ဟိုဖက်အိမ် အလည်ခဏ သွားဦးမယ်" လို့ ပြောလို့ မရဘူး။ တူးကုန်မယ်။
အငြိမ်နဲ့ အသွက် သဘာဝ မတူတာကို ဦးလေးကြီးက ပြောတာပါ။ တက္ကသိုလ်က ဘွဲ့သာ မရခဲ့ချင်သာနေမယ်။

သူပြောတဲ့အကြောင်းအရာဟာ တက္ကသိုလ်မှာ သင်တဲ့ Anthropology မနုဿ ဗေဒမှာ ထည့်သင်ရမယ့် အကြောင်းအရာပါ။ မနုဿ ဗေဒ ဆိုတာ လူမျိုးတွေအကြောင်း လေ့လာတဲ့ပညာ။ နိုင်ငံရေးကို စိတ်ဝင်စားရင် လူမျိုးတွေအကြောင်း ထည့်လေ့လာပါ။
အဲဒီတော့ လူငယ်တွေ၊ ကိုယ်က အရှိုမဟုတ်လား။ ကိုယ်ဖြစ်ချင်တဲ့ ဆန္ဒ၊ ရည်မှန်းချက်၊ စိတ်ကူး စိတ်သန်းတွေကို တဆေး (ကဇော်) နဲ့ ခေါင်ထည့်သလို အေးအေးဆေးဆေး နှပ်ထားလိုက်ပါ။ ယောင်းမကြီးနဲ့ ထ,ထ မထိုးပါနဲ့။ အေးအေးဆေးဆေး လုပ်ကြပါကွယ်။  🙂
ကဲ - လာပြီ။ ခေါင်ရည်နော်၊ အချိုရည် မဟုတ်ဘူး။
၁။ အမျိုးသားနိုင်ငံရေးဆိုတဲ့ စကားလုံးက ဂျင်းပါ။
အရင်စစ်အစိုးရခေတ်မှာ သူပဲနိုင်ငံရေးလုပ်မယ်၊ တခြားသူတွေ မလုပ်စေချင်တော့ ဝန်ထမ်းတွေ ပါတီနိုင်ငံရေး ကင်းရှင်းရမယ်၊ ငါတို့က အမျိုးသားနိုင်ငံရေး လုပ်တာ" လို့ ဂျင်းထည့်ကြတယ်။ အဲဒီစကားကို အခုအချိန်မှာ တချို့နိုင်ငံရေးသမားတွေ သံယောင်လိုက်ပြီး ပြောနေတာဟာ ဆေးသားညံ့တာပါ။ ဒီလိုဆေးသားနဲ့တော့ ဘာပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး၊ ဘာတိုးတက် မှုမှ လုပ်နိုင်မယ် မထင်ဘူး။ တချို့နိုင်ငံရေးသမားက "လက်တွေ့က" လို့ ပြောရင်ရသားနဲ့ "မြေပြင်အခြေအနေ" လို့ သုံးကြတယ်။ စစ်ဗိုလ်ချုပ်တွေ အုပ်ချုပ်တာ ကြာတော့ စစ်တပ်စကားတွေတောင် လိုက်ပြီး ပြောတတ်နေကြပြီပေါ့။ အဲဒီလို သံယောင်လိုက်သူတွေ နိုင်ငံရေးလုပ်လည်း ဘာမှ ထူးထူးခြားခြား ပြောင်းလဲလာမှာ မဟုတ်ဘူး။
၂။ နိုင်ငံရေးပါတီတွေေနဲ့ မီဒီယာတွေရဲ့စကားကို စဉ်းစားချင့်ချိန်ပါ။ ရမ်း လက်မခံနဲ့။
တချို့က နိုင်ငံရေးအသိုင်းအဝိုင်းနဲ့ နီးစပ်လို့ ဝင်ပါပြီး၊ နိုင်ငံရေးလောကရဲ့ အတင်းအဖျင်းလောက် ပြောရရင် ကြေနပ်နေတာ။ နိုင်ငံရေးကို ပညာရပ်တခုလို မလေ့လာဘူး။
သတင်းမီဒီယာမှာလည်း bias (ဘိုင်းယားစ်) ဆိုတဲ့ ဘက်လိုက် မှုတွေ ရှိတယ်။ Not for sale ဆိုတဲ့ ငွေနဲ့ ဝယ်လို့မရတဲ့သူ၊ ငွေနဲ့ပေါက်လို့ မရတဲ့သူဆိုတာ နယ်ပယ်စုံမှာ ရှားပါးပစ္စည်းပါ။
တခါ တချို့ကလည်း unbias ဘက် မလိုက်ဘူး ဆိုပြီး ဒဏ်ရာရထားတဲ့ ကျားတွေ ခြင်္သေ့တွေ ဆွဲထုတ်တဲ့ မီဒီယာလည်း ရှိတယ်။ ပွဲဆူရုံပဲရှိမယ်။ ဘာမှ မ​ပြောင်းလဲ၊ မတိုးတက်နိုင်ဘူး။ နားပါစေတော့။
အနည်းဆုံးတော့ Facebook ပို့စ်တခုကို ဘယ်အုပ်စုက တင်မှန်းမသိဘဲနဲ့တော့ နိုင်ငံရေး မလုပ်သင့်ဘူး ထင်တယ်။ NLD ထောက်ခံသူတချို့က တဖက်ကတင်တဲ့ ပို့စ်ကို အားရပါးရ ရှဲနေတာလည်း တွေ့နေရလို့ပါ။ လူငယ်မပြောနဲ့ လူကြီးတွေပါ ပါနေတယ်။
၃။ နိုင်ငံရေးမှာလည်း တလွဲအယူအဆ myths တွေ ရှိတယ်။ 

အဲဒီ myths တွေကို ပါတီအများစုနဲ့ မီဒီယာအများစုက ဖြန့်နေတယ်။ ဒါက အလွဲတွေ။ ဥပမာပြောရရင် -
က။ NLD ဟာ တပါတီအာဏာရှင် ဖြစ်သွားမှာ စိုးရတယ်ဆိုတဲ့ တလွဲအယူအဆ (ဂျင်း)
-  စစ်တပ်က နိုင်ငံရေးက မထွက်သေးဘဲ ....
-  (အ​မေရိကန်မှာပင် ရီပတ်ပလီကင်နဲ့ ဒီမိုကရက် နှစ်ပါတီပဲ လူသိများတဲ့အချိန်မှာ) ကိုယ့်နိုင်ငံမှာ နိုင်ငံရေးပါတီပေါင်း ၉၇ ပါတီ မှတ်ပုံတင်ထားပါလျက် ...
- ဆိုရှယ်မီဒီယာ Facebook ကို သုံးနေရပါလျက်နဲ့ တပါတီအာဏာရှင်ဖြစ်မှာ စိုးရတယ်ဆိုတာ myth (မစ်သ်) တလွဲအယူပါ။ ဒီထက်ပိုပြောရရင် ဂျင်းပါ။
ခ။ ကိုယ့်လူမျိုးစု ရပိုင်ခွင့်။
ရုတ်တရက် ကြားရရင် အဟုတ်ပဲ။ ရပိုင်ခွင့်ဆိုတော့ ရသင့်တာပေါ့။  ဒါပေမယ့် ကိုယ်မတောင်းဘဲ ရသွားတာတွေလည်း ရှိတာကို ထည့်တွက်ရမယ်။
ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အပြီး အင်္ဂလိပ်က သူသိမ်းပိုက်ခဲ့တဲ့ နိုင်ငံတွေကို လွတ်လပ်ရေး ပေးရတယ်။ မြိုထားသမျှ ပြန်အန်ရတယ်။ အမှန်က အေးအေးဆေးဆေး ဖြစ်သင့်တယ်။ ဒါပေမယ့် နိုင်ငံရေးသမားတွေ စိတ်လှုပ်ရှားနေတယ်။ သူ့ကျွန်ဘဝတွေ၊ ကိုယ့်မင်းကိုယ့်ချင်းတွေ အတွေးတွေ ဆူနေတယ်။ အဲဒီခေတ်ဗမာသတင်းစာတွေက ပင့်တယ်။ လွတ်လပ်ရေး ယူမယ်။ ဟုတ်ပြီ။ ဒါပေမယ့် ရပြီးရင် ဘာဆက် လုပ်မလဲ ဆိုတဲ့ အတွေးကို ဦးစားမပေးခဲ့ဘူး။ ရိုးဂုဏ်နဲ့ လူချစ်လူခင်များတဲ့ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းပင်လျှင် လွတ်လပ်ရေးရပြီးရင် စာရေးဆရာလုပ်မှာတဲ့။
အဲဒီတော့ ပင်လုံမှာ ကချင်၊ ချင်း၊ ရှမ်းနဲ့ ဗမာ ၄ မျိုးထဲက နိုင်ငံရေးသမားတချို့ လက်မှတ်ထိုးရာမှာ ဒို့အရှိုတွေ မပါခဲ့ပေမယ့် ပြည်ထောင်စုထဲ ပါရတယ် မဟုတ်လား။ နောက်ပိုင်း ဇာတ်မျော ကကြတော့လည်း အတူတူ ငတ်ရတယ် မဟုတ်လား။ (ဒါတောင် မပါခဲ့ရလို့ စိတ်မကောင်းဖြစ်နေသူတွေ ရှိနေတယ်။ တကယ့်အလွဲ)
အခုက ဒီမိုကရေစီလေ။ ဘာတွေပေးနေလို့ ဘာတွေ မရမှာ ကြောက်နေသလဲ? 

၄။ နိုင်ငံရေးသမားလည်း တခြားနယ်ပယ်က လူတွေလိုပဲ ရင့်ကျက်ဖို့ လိုတယ်။ စိတ်အားကြီးနေရုံနဲ့ မလုံလောက်ဘူး။ လူဟာ ဘာလုပ်လုပ် တနေ့တခြား ရင့်ကျက်ဖို့ လိုတယ်။ တိုင်းရင်းသားတချို့ မဲဆွယ်တော့ "ကိုယ့်လူမျိုးကို ချစ်ရင်၊ ကိုယ့်လူမျိုးပါတီကို မဲပေးပါ။" "မဲမပေးရင် ကိုယ့်လူမျိုးကို သစ္စာဖေါက်တာပဲ။" တဲ့။ ဟော - ရွေးကောက်ပွဲလည်း ရှုံးရော "ငါတို့လူမျိုးက စာမတတ်ဘူး။ ကိုယ့်လူမျိုးကို အားမပေးဘူး။" တဲ့။ တယောက်တည်း ရန်ချည်း တွေ့နေတော့တာပဲ။ 

 
လူအများကို ဦးဆောင်ဖို့ နိုင်ငံရေး လုပ်တာ မဟုတ်လား၊ စိတ်ထား မြင့်မြင့် ထားဖို့ လိုတယ်။ နိုင်ငံရေးပါတီ အများစုရဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေ စကားပြောရင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ NLD ကို မထိခလုတ် ထိခလုတ် တိုက်ခိုက်ကြတယ်။ တိုင်းပြည်အုပ်ချုပ် မင်းလုပ်မှာ ဆိုရင် ရာဇအိန္ဒြေ ဘာလေး စောင့်ကြဦးလေ။ မှီတာလည်း မဟုတ် ပခုံးချင်းက သွားသွားယှဉ်နေတာ။ နိုင်ငံရေးလောကက တကယ့်ဗရုတ်သုတ်ခ၊ တခြားနယ်ပယ်တွေမှာ ဒီလောက် မဆိုးဘူး ထင်တယ်။ ဥပမာ - ဂီတမှာ ဆိုပါစို့။ ပညာရှင်နဲ့ တွဲတီးရမယ်ဆိုရင် တက်သစ်စက ရင်တွေခုန်လို့။ ပညာနဲ့ သွားတာကိုး။ နိုင်ငံရေးမှာတော့ ပညာနဲ့မသွားဘဲ လေနဲ့သွားသလား မှတ်ရတယ်။ ဘာအထိန်းမှ မရှိ။
၅။ နိုင်ငံရေးသမားလည်း တခြားလူတွေလိုပဲ မကောင်းမှုရှောင်ရမယ်။ နိုင်ငံရေးပြောပြီး ဆဲနေသူတွေ ရှိတယ်။ ကျွန်တော့အပါ သင်ပေးတာလေး တခု သတိရမိတယ်။ "လူတွေမှာ ဆဲတာ အကျင့်ပါသွားတတ်တယ်။ အသုံးမကျဘူး လို့ ပြောရင် ရလျက်သားနဲ့၊ တချို့က ‌ေ-ာက်သုံးမကျဘူး လို့ ဆဲတတ်တယ်။ အဲလိုမ​ပြောရဘူး။ သတိထားရမယ်" တဲ့။
အခုတော့ ဆဲလိုက် ကြတာ။ အထိန်းအချုပ် မရှိ။ အရှက်အကြောက် မရှိ။ ကိုယ်မကြိုက်တာနဲ့ ဝန်ကြီးတွေ၊ အမတ်တွေကို ဆဲလိုက်ကြတာ၊ အပြစ် မဖြစ်ဘူးလား။ အပြစ်ဖြစ်ရင် ကျွန်တော်တို့ ကောင်းစားပါ့မလား?
 NLD ကို မကြိုက်တဲ့သူက ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ဆဲတယ်။ ကောင်းသလား? မကောင်းဘူး။ စစ်တပ်မကြိုက်သူတချို့က ဘာမဆီမဆိုင် ဒေါ်နယ် ထရန့်ကို ဆဲတယ်။ အဲဒီအထဲ ပညာတတ်တချို့နဲ့ အမေရိကားရောက်သူ တချို့ပါတယ်။ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးနဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံရေးကို သပ်သပ်စီ စဉ်းစားပါ။ ခံစားချက်တွေ ရောမပစ်ပါနဲ့။

အမေရိကန်နိုင်ငံရေးအကြောင်းပြောရင် အမေရိကန်သမိုင်းနဲ့ ဘာသာရေး အတွေးအခေါ်တွေကို သိဖို့ လိုမယ်။ ဒီမိုဆိုတဲ့ လူတချို့ကလည်း တခါတခါ ရောကြိတ်တာ။ လူတယောက်ကို မဆီမဆိုင် စော်ကားတာ အပြစ် မဖြစ်ဘူးလား။

ကောင်းစားဖို့အတွက် အတားအဆီးတွေ ဖြစ်လာမှာ စိုးရတယ်။ တချို့ကို မေးချင်တယ်။ ပေါကြောင်ကြောင် အရူးကြီးလို့ ခင်ဗျားတို့ပြောနေတဲ့ သမတ ဒေါ်နယ် ထရန့်က သူ့သက်တမ်းပြီးလို့ မြန်မာပြည်က ခင်ဗျားတို့နေတဲ့ တိုင်း (သို့) ပြည်နယ်ကို တိုးတက်အောင် လာကူညီချင်ပါတယ် ဆိုရင် ဘယ်လို သဘောထားမလဲ။ ငြင်းကြမလား။  
ပညာရှိဆိုရိုး ရှိတယ်။ Pro 13:8 "the poor heareth not rebuke." "ဆင်းရဲသားမှာ နားမရှိဘူး" တဲ့။ "ဒေါ်နယ်တွေ၊ ဘိုင်ဒန်တွေ" ကျွန်တော်တို့မှာ ရွေးခွင့် မရှိဘူး။ တန်ရာတန်ရာ တွေးဖို့ လိုတယ်။ အဲဒီတော့ ဒေါ်နယ် ထရန့်ကို ဆဲမိသူတွေလည်း နှစ်မကုန်ခင် တောင်းပန်ကြရင် ကောင်းမယ် ထင်တယ်။  🙂 (ဒါတော့ များသွားပြီလို့ မထင်ဘူးလား။ ခေါင်ရည်ဆိုတာ ဒီလိုပဲ။ သွေးလေးလာပြီ၊ ရီဝေဝေ ဖြစ်လာပြီ၊ စကားလည်း အဆုံးအထိ ပြောလာပြီ။)
၆။ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးက ဘာနဲ့ တူနေသလဲ။ ငယ်ငယ်က ကြည့်ဖူးတဲ့ လွတ်လပ်ရေးနေ့ အားကစားပြိုင်ပွဲတွေလို ဖြစ်နေတယ်။

ကလေးတွေကို မခက်၊ ခက်အောင် ဂုံအိတ်စွပ် ပြေးခိုင်း၊ သုံးချောင်းထောက် ပြေးခိုင်း၊ ခုန်ခုန်ပြီး ဟပ်ရတဲ့ မုန့်စားပြိုင်ပွဲတွေခိုင်းသလို ဖြစ်နေတယ်။ ဂုံအိတ်စွပ်ပြီး မလွတ်မလပ် ပြေးခိုင်း၊ ပန်းဝင်မှ မဆိုးပါဘူး လို့ လုပ်ကြသလိုပဲ။ ကန့်သတ်ချုပ်ချယ်မှုတွေ၊ အဆီးအတားတွေ ရှိတော့ လွတ်လွတ်လပ်လပ် တိုးတက်အောင် လုပ်လို့ မရဘူး။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ NLD အခု  ကြုံနေရတာ အဲဒီကစားပွဲပဲ။ တကယ်တော့ ဒါဟာ သက်သက် ပင်ပန်းစေတယ်။ တိုးတက် မှုတွေ နှောင့်နှေးတယ်။
ကျောင်းက ကျောင်းသူလေး တယောက် T.V မှာ ဘောလုံးပွဲ ကြည့်တော့ သူပြောတဲ့စကား သတိရတယ်။ သူက မိန်းကလေးဆိုတော့ ဘောလုံးကန်တာ သိပ်စိတ်မဝင်စားဘူး။ သူက "ဘောလုံးတလုံးတည်းကို ဘာလို့ ဝိုင်းလုနေကြလဲ မသိဘူး။ တယောက် တလုံးစီ ကန်လည်း ရသားနဲ့" တဲ့။ ကျွန်တော်တို့အားလုံး ရယ်မိတယ်။ (နိုင်ငံခြား ဟာသ တခုမှာလည်း သူပြောသလိုမျိုး ဖတ်ဖူးပါတယ်။) ပြောချင်တာက လူတချို့ သဲကြီးမဲကြီး လုပ်နေတာတွေ တခြားသူတွေအတွက်က ဘာမှမဟုတ်ဘူး။ နောင်မှာ ကလေးတွေအတွက် ပျော်စေချင်ရင် ဒီအတိုင်း မုန့်ကျွေးကြပါ။ အခက်အခဲတွေလုပ်ခိုင်းပြီး အရသာခံ ကြည့်မနေကြပါနဲ့။ ဉာဉ်ကို အရင်ပြင်ရမှာ။
အဲဒီတော့ ဂုံအိတ်စွတ်ပြေးပွဲကနေ ကစားနည်း ပြောင်းပြီး၊ ထုတ်စည်းထိုးတမ်း ကစားကြမယ်။ ထမရည် (ထမင်းရည်) ပူ မလောင်အောင် ရှောင်ကြမယ်။ - အဲဒီလို လူတိုင်း တရားဥပဒေကို ကျောသားရင်သား မခွဲခြားဘဲ လေးစားလိုက်နာမယ့် အခင်းအကျင်း ဘယ်တော့ပေါ်မလဲ လို့ မြော်လင့်မိတယ်။ ဒါတောင် အကောင်းဆုံး မဟုတ်သေးဘူး။
အရှိုတယောက်အနေနဲ့တော့ ကတယ်ဆိုပြီး မနူးညံ့ဘဲ ဝါးညှပ်တွေကြား သဲထိတ်စရာ ပြေးလွှားခုန်ပေါက်နေလို့ ကြမ်းတယ် ထင်ရမယ်။ ဒါပေမယ့် တရားမျှတမှုကို ကြိုက်တယ်။ ခေါင်းအုံးရိုက်ပွဲလို သူ့လက်ထဲလည်း ခေါင်းအုံးတလုံး၊ ကိုယ့်လက်ထဲလည်း ခေါင်းအုံးတလုံး၊ သူ့ဖက်လည်း ဘယ်သူမှမပါ၊ ကိုယ့်ဖက်လည်း ဘယ်သူမှ မပါ။ ဝါးလုံးတန်းပေါ်က မျှတတဲ့ ပွဲမျိုးကို ပိုကြိုက်တယ်။ စသလို နောက်သလိုနဲ့ ခေါင်းပေါင်းချွတ်တာမျိုးကို ပိုစိတ်ဝင်စားတယ်။
ကဲ - ခေါင်ရည်သောက်တော့ မူးရောပေါ့။            ။